Isa sa pinakakatakot na bagay tungkol sa crypto ay ang pag-aaral kung paano isecure ang iyong mga coin. Sa napakaraming iba't ibang mga paraan, bawat isa may kani-kaniyang kalamangan at kahinaan, nauunawaan na baka matakot ang mga baguhan sa paggawa ng pagkakamali na maaaring humantong sa pagkawala ng kanilang mga pondo. Tatalakayin ng artikulong ito ang ilan sa mga pinakakaraniwang paraan upang isecure ang iyong eCash upang ikaw mismo ay makapagpasya kung ano ang pinakamainam para sa iyo.
Exchange wallet (custodial)
Mga Halimbawa: Binance, Upbit, Indodax, Kucoin, etc.
Mga Kalamangan: Ito ang tamad na paraan ng pag-iimbak ng XEC, ngunit kung hindi mo tiwala ang iyong sarili na mapapanatili ang iyong mga coin, ito ang pinakamainam na solusyon para sa iyo. Sa pamamagitan ng pag-iwan ng iyong mga coin sa isang exchange, hindi ikaw ang responsable sa pagprotekta ng iyong mga pribadong susi dahil ipinagkatiwala mo ang responsibilidad na iyon sa exchange. Dahil ang mga solusyong custodial ay katulad ng pagkilos ng mga bangko ngayon, ito ang pinakapamilyar na opsyon para sa mga taong bago sa crypto.
Mga Kahinaan: Tulad ng sinasabi nila, "Hindi mo susi, hindi mo coin." Sa pamamagitan ng pagtitiwala ng iyong mga susi sa isang third party, nilalagay mo ang iyong sarili sa panganib na mawalan ng access sa iyong mga coin kung sakaling ma-hack ang exchange, mabankrupt, o i-lock ka sa iyong account. Bagaman maaari mong isipin na hindi mangyayari ito sa iyo, ito ang iniisip ng mga customer ng FTX, Celsius, Voyager, at Gemini bago mawalan ng access sa kanilang mga pondo, at iyon ay sa nakalipas na taon lamang. Ang iba pang mga hack na humantong sa malalaking pagkawala para sa mga gumagamit ay ang Mt. Gox, QuadrigaCX, at Cryptopia, upang banggitin ang ilan. Kahit na isipin mo na mababa ang panganib na mawala ang iyong mga pondo sa isang exchange, itanong sa iyong sarili kung sulit ba ang panganib?
Pro Tip: Kung nagpasya ka na iwanan ang iyong mga coin sa isang exchange, samantalahin ang mga bagay tulad ng 2-factor authentication at address whitelisting upang mapahirapan ang mga magnanakaw na nakawin ang iyong XEC.
Hot wallets (Non-Custodial)
Mga Halimbawa: Cashtab, AbcPay, Electrum ABC, Arctic, RaiPay
Mga Kalamangan: Mga Kalamangan: Ang mga hot wallet ay non-custodial software wallet na konektado sa internet. Dahil sa non-custodial, nangangahulugan ito na ang mga gumagamit ay may ganap na kontrol sa kanilang mga pribadong susi. Ang kalamangan nito ay hindi mo kailangang humingi ng pahintulot sa sinuman upang gamitin ang iyong eCash. Maaari mo ring i-access ang iyong mga coin mula saanmang parte ng mundo basta alam mo ang seed phrase na magbubukas ng iyong wallet. Dahil ang isang hot wallet ay maaaring ma-access sa iyong device bilang isang app o website, madali itong gamitin sa paggawa ng mga pang-araw-araw na transaksyon at maaaring maglaman ng karagdagang mga tampok tulad ng pagpapadala ng mga mensahe, paggawa ng eTokens, at higit pa.
Mga Kahinaan: Tulad ng lahat ng non-custodial wallets, ang responsibilidad ng pag-iingat ng iyong mga pondo ay nasa iyo lamang. Ibig sabihin nito ay isusulat mo ang iyong seed phrase at itatago ito sa isang ligtas na lugar sakaling mawala o ma-kompromiso ang iyong device. Mag-ingat sa mga pekeng website na nagpapanggap na eCash wallets na nagtatangkang magnakaw ng iyong mga pondo. Dahil konektado sa internet ang mga hot wallet, posible na mag-leak ang iyong seed phrase kung maging biktima ka ng phishing attack o ang iyong device ay may malware. Kaya hindi inirerekomenda na mag-imbak ng malalaking halaga sa isang hot wallet.
Pro Tip: Kung naghahanap ka ng mas mataas na seguridad, maaari mong gamitin ang Electrum ABC upang mag-set up ng multi-sig wallet na nangangailangan ng higit sa isang pribadong susi upang ilipat ang mga pondo. Nagbibigay ito ng karagdagang layer ng proteksyon dahil kailangang ma-kompromiso ang maraming susi bago manakaw ang iyong mga pondo.
Hardware wallets (Non-custodial)
Mga Halimbawa: Trezor, Ledger, D’Cent, Satochip
Mga Kalamangan: Ang mga hardware wallet ay non-custodial wallets na nagbibigay sa iyo ng kabuuang kontrol sa iyong mga susi nang hindi kailanman hahawakan ng iyong mga susi ang internet. Kung naghahanap ka ng paraan upang mag-imbak ng malaking halaga ng XEC sa iyong sarili, ang isang hardware wallet ay marahil ang pinakamahusay na opsyon para sa iyo. Ang mga device na ito ay naglalaman ng isang tamper-resistant chip na dinisenyo upang mag-imbak ng sensitibong data tulad ng mga pribadong susi at inihihiwalay ang mga ito mula sa buong sistema. Sa paggawa ng transaksyon, pipirma ang hardware wallet sa transaksyon sa loob at hindi kailanman mabubunyag ang mga pribadong susi sa internet upang kahit na ma-kompromiso ang iyong computer, mananatiling ligtas ang iyong mga susi. Tulad ng mga nabanggit na hot wallet kanina, basta't maingat mong naitago ang iyong seed phrase, maaari mo pa ring ma-access ang iyong mga coin kahit masira o mawala ang iyong hardware wallet.
Mga Kahinaan: Isa sa mga pangunahing kahinaan ng hardware wallet ay ang gastos. Habang libre itong mag-iwan ng iyong mga coin sa isang exchange o gumamit ng alinman sa mga nabanggit na hot wallet, ang isang hardware wallet ay maaaring magkakahalaga sa iyo ng $70 o higit pa. Isa pang kahinaan ay ang iyong XEC ay maaari lamang ma-access gamit ang pisikal na device, na maaaring hindi gaanong maginhawa para sa madalas na transaksyon.
Pro Tip: Sa kasalukuyan, ang Trezor at Ledger ay hindi direktang sumusuporta sa eCash network, ngunit maaari gamitin ang mga device na ito kasabay ng Electrum ABC. Sundin lamang ang mga direksyon sa YouTube video na ito:
Iba pang non-custodial na solusyon
Mga Halimbawa: Paper wallet, air-gapped computer
Mga Kalamangan: Ang mga paraang ito ay maaaring mag-alok ng katulad na antas ng seguridad tulad ng mga hardware wallet kung alam mo ang iyong ginagawa. Ang isang paper wallet ay isang murang alternatibo dahil hindi mo kailangang bumili ng hiwalay na aparato, ngunit kung nais mong makamit ang parehong antas ng seguridad tulad ng isang hardware wallet, inirerekomenda na gumawa ng paper wallet gamit ang isang computer at printer na hindi konektado sa internet. Ang isang computer na hindi konektado sa internet ay kilala rin bilang air-gapped computer. Upang gamitin ang air-gapped computer upang itago ang iyong XEC, maaari mong i-download ang isang paper wallet generator o Electrum ABC at isave ito sa isang flash drive at i-upload ito sa offline na computer upang lumikha ng mga bagong susi.
Mga Kahinaan: Habang maaaring gamitin ang mga pamamaraang ito upang ligtas na mai-imbak ang iyong XEC, hindi mo magagamit ang mga ito para sa paggawa ng transaksyon. Kailangan mo pa ring ikonekta ang iyong offline na computer sa internet o "sweep" ang mga susi sa iyong paper wallet upang ilipat ang mga pondo.
Pro Tip: Upang bumuo ng stake proof para sa isang Avalanche node nang hindi kailanman naibubunyag ang iyong mga pribadong susi sa isang online na computer, maaari mong gamitin ang air-gapped computer na may kargang Electrum ABC.
***
Sa pagtatapos, maraming magagamit na opsyon upang mai-imbak ang iyong eCash. Ang pag-iimbak ng iyong eCash sa isang exchange ay maaaring maginhawa ngunit maaaring maglagay sa iyo sa panganib na mawalan ng iyong mga pondo kung ang exchange ay mahack o mabankrupt. Ang mga non-custodial na solusyon ay nagbibigay sa mga gumagamit ng pinakamataas na kontrol, ngunit kung mawawala mo ang iyong seed o hindi maingat sa iyong device, maaaring humantong ito sa pagkawala ng iyong mga pondo magpakailanman.
Ang linya sa ibaba ay walang perpektong sagot pagdating sa ligtas na pag-iimbak ng iyong eCash, ngunit narito ang ilang mga best practice: 1) Laging i-backup ang iyong wallet sa pamamagitan ng pagsulat ng iyong 12 o 24-word seed phrase at panatilihing ito sa isang ligtas na lugar na ikaw lamang o ang isang mahal sa buhay ang makaka-access. 2) Panatilihing napapanahon ang iyong wallet software at siguraduhing nagda-download ka mula sa tamang site. 3) Gamitin lamang ang hot wallet para sa pang-araw-araw na paggamit at i-imbak ang malalaking halaga sa isang mas ligtas na hardware device.